Sierpień minął pod znakiem wzmożonej aktywności fizycznej wśród naszych pacjentek. Fizjoterapeuci z Gabinetu Fizjoterapii Breast Cancer Unit zorganizowali w BCO cykl ćwiczeń z PILATESU oraz TRX dla kobiet po przebytym raku piersi. Inicjatywa spotkała się ze świetnym odzewem, czego oznaką były uśmiechy i podziękowania naszych pacjentek po każdych ćwiczeniach oraz chęć dalszego kontynuowania aktywności fizycznej.
Istnieje wiele mitów na temat podejmowania aktywności fizycznej przez pacjentki onkologiczne. Dawniej uważano, że osoba chorująca na nowotwór powinna się oszczędzać tzn. ograniczać nawet w wykonywaniu różnego rodzaju aktywności dnia codziennego. Kobietom po raku piersi zalecano ograniczoną aktywność w wykonywaniu ćwiczeń oporowych (max ciężaru w kończynie po stronie operowanej do 0,5 kg). Obawy te wynikały z przeświadczenia o negatywnym ich wpływie na obniżenie odporności, nasilenia skutków ubocznych leczenia onkologicznego, zwiększenia ryzyka złamań oraz zaburzeń czynności układu krążenia. Konsekwencją takich informacji było nadmierne oszczędzanie kończyny górnej strony operowanej oraz strach przed podejmowaniem jakichkolwiek czynności domowych. Skutkiem takiej ograniczonej pracy jest spadek masy i siły mięśniowej, zmniejszenie zakresu ruchomości w stawach kończyny oraz obniżenie ogólnej sprawności pacjentki, a także ból.
Obecnie w Stanach Zjednoczonych, krajach Europy Zachodniej, ale też w Polsce zachęca się pacjentki leczone z powodu raka piersi do podejmowania różnego rodzaju aktywności, w tym np. do ćwiczeń z oporem, pilatesu, jogi, tai-chi czy treningów funkcjonalnych. Pojawia się wiele badań, które wskazują na to, że aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na negatywne skutki leczenia onkologicznego. Poprawia sprawność nie tylko fizyczną, ale i psychikę pacjentek, a przede wszystkim wpływa na ich jakości życia. Oczywiście ćwiczenia powinny być dostosowywane indywidualnie do sprawności i wydolności pacjentek, a także ich wieku oraz powinny uwzględniać powikłania po leczeniu onkologicznym. Dlatego ważna jest konsultacja pacjentek z fizjoterapeutą na temat tego kiedy i jaką formę aktywności można i trzeba rozpocząć.
Najczęściej zaleca się ćwiczenia wykorzystujące naturalne formy ruchu np. wszystkie rodzaje chodu, najlepiej na świeżym powietrzu (nordic-walking), bieg lub jazdę na rowerze. Wg zaleceń WHO intensywność ćwiczeń powinna być umiarkowana na poziomie 60-80 proc. maksymalnego tętna dla wieku (220-wiek).
W przypadku ćwiczeń oporowych obciążenie powinno zawierać się między 30 a 70 proc. maksymalnego obciążenia. Zaleca się łączenie treningu wytrzymałościowego z siłowym, wykonywanym nawet 3-5 razy w tygodniu przez 30-60 min.
dr n. o zdr. Katarzyna Zubrewicz
mgr Monika Raczkowska
mgr Piotr Bezubik