Rehabilitacja w leczeniu raka piersi
Rehabilitacja
Rehabilitacja to istotna, integralna część leczenia raka piersi. Głównym zadaniem postępowania fizjoterapeutycznego jest ograniczenie fizycznych i psychicznych skutków choroby, jak również zapobieganie powikłaniom powstałym we wczesnym i późnym okresie po leczeniu onkologicznym.
Nowotwór piersi dotyczy coraz częściej kobiet w młodszym wieku. Wiadomo, jak ważnym atrybutem kobiecości są piersi, dlatego też współczesna chirurgia wprowadza nowatorskie techniki operacyjne, uwzględniające także estetykę biustu po zabiegu operacyjnym. Leczenie nowotworów piersi wiąże się z występowaniem wielu powikłań związanych z usunięciem węzłów chłonnych pachy. Wszystkie pacjentki po leczeniu chirurgicznym raka piersi wymagają edukacji i nadzoru fizjoterapeutycznego.
Następstwa leczenia chirurgicznego raka piersi to najczęściej: zmiana wyglądu klatki piersiowej, ból, zaburzenia oddychania, ograniczenie ruchomości kończyny strony operowanej, obrzęk limfatyczny piersi i/lub kończyny górnej, wady postawy i inne. Dlatego też każda pacjentka
po leczeniu chirurgicznym powinna być objęta opieką przez odpowiednio wykwalifikowany, wielodyscyplinarny zespół, w skład którego wchodzi obowiązkowo fizjoterapeuta.
Rehabilitacja powinna być wczesna, systematyczna, kompleksowa i dostosowana do etapu leczenia.
Postępowanie rehabilitacyjne powinno rozpoczynać się już w okresie szpitalnym, na oddziale chirurgicznym. Polega ono na indywidualnym przygotowaniu psychofizycznym pacjentki do zabiegu operacyjnego
i po nim. Są to spotkania edukacyjno-informacyjne, podczas których omawia się zasady postępowania w życiu codziennym po zabiegu chirurgicznym usunięcia guza piersi i węzłów chłonnych pachy. Wiedzę i informacje oparte na faktach powinien przekazywać wykwalifikowany personel medyczny. W czasie pobytu w szpitalu pacjentka zapoznaje się
z proponowanym planem usprawniania, mającym na celu zapobieganie wczesnym powikłaniom, uczy się prawidłowego oddychania, ćwiczeń fizycznych, które później będzie stosować w pierwszych dobach
po operacji. Uzyskuje też informacje na temat doboru bielizny dostosowanej do rodzaju wykonanego zabiegu operacyjnego. Należy pamiętać, że plan usprawniania powinien być dopasowany indywidualnie do wydolności fizycznej pacjentki i kontynuowany w zakładzie rehabilitacji.
W przypadku zaniechania ćwiczeń i niewykonywania zaleceń zwiększa się szansa wystąpienia powikłań po zabiegu operacyjnym, m.in. nadmiernego bliznowacenia obszaru poddanego zabiegowi, powstania przykurczy mięśniowych, ograniczeń zakresu ruchomości w stawie barkowym strony operowanej – zespołu „zamrożonego barku” itp.
Każda pacjentka po zabiegu chirurgicznym powinna otrzymać skierowanie do poradni rehabilitacji, gdzie powinna się umówić i odbyć wizytę, aby uzyskać skierowanie na rehabilitację w oddziale dziennym rehabilitacji.
Zajęcia w oddziale dziennym powinny odbywać się codziennie
w określonych godzinach dostosowanych do odpowiednich grup pacjentek. Pobyt dzienny w zakładzie rehabilitacji zwykle trwa 3-5 tygodni.
Dalsze postępowanie jest ustalane w zależności od problemów i potrzeb pacjentek.